Merkezi Olmayan Bir Borsa Nedir?

Merkezi olmayan borsalar, DEX'ler olarak da bilinir, merkezi bir otoriteye ticareti kolaylaştırmak ve kullanıcı fonlarını tutmak için ihtiyaç duymayan bir kripto para birimi değişim türüdür.

Bir DEX borsası, kullanıcılar arasında doğrudan işlemler yapılmasını sağlar. Bu eşler arası işlemler akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleştirilir. DEX'ler, kar amacı gütmeyen bir üçüncü taraf tarafından işletilmedikleri için popülerdir. Bunun yerine, bireysel kullanıcılar arasında işlemlerin gerçekleşmesine olanak tanırlar.

Merkezi olmayan borsaların birçok avantajı vardır ve bu makalede en önemlilerini, şunlar dahil, ele alacağız:

Ayrıca, merkezi olmayan kripto borsalarını kullanmanın olası risklerine de değineceğiz, böylece bilinçli bir karar verebilir ve hangi borsa türünün sizin için daha iyi olduğuna karar verebilirsiniz.

Merkeziyetsiz ve Merkezi Borsalar

Merkezi olmayan borsaların, işlemleri ve ticareti kolaylaştırmak için aracıya ihtiyaç duymayan bir kripto borsası türü olduğunu öğrendik.

Merkezi bir borsa, ya da CEX, tam tersidir. Merkezi bir borsa, kullanıcıların kripto varlıkları ticaretini ve satın almasını kolaylaştıran merkezi bir şirket tarafından sahip olunan ve işletilen bir borsadır.

Geleneksel olarak, merkezi borsalar, kullanıcı dostu oldukları ve fiat para birimiyle kripto para satın almayı inanılmaz derecede kolaylaştırdıkları için başlangıç seviyesindeki kişilerin kripto para dünyasına katılmasının en kolay yoludur.

Ancak, sınırlı bir token seçkisi sunuyorlar ve en kötüsü, kullanıcılar merkezi bir borsada satın aldıkları ve tuttukları kripto varlıkların gerçek sahibi değiller.

Blogumuzu kripto kendine saklama hakkında okuyun ve kripto paranızı merkezi bir borsada tutmanın neden inanılmaz derecede riskli olduğunu öğrenin.

Merkezi Olmayan Borsaların Faydaları Nelerdir?

Geliştirilmiş Gizlilik ve Güvenlik

Merkezi olmayan borsaların kullanıcılara sağladığı en büyük faydalardan biri, artırılmış gizlilik ve güvenliktir.

Merkezi bir borsaya kaydolurken kişisel detaylarınızı vermeniz ve hesabınızı banka transferi veya kart ödemesi yoluyla fonlamanız gerekir.

DEX ile aynı kayıt protokollerine tabi değilsiniz. Bunun yerine, gizliliğinizin kontrolü sizde ve bazen yapmanız gereken tek şey, gerçekleştireceğiniz alım satımlarda kullanacağınız cüzdan adresini (public key) sağlamaktır.

Ayrıca, merkezi olmayan borsalar merkezi borsalar kadar düzenlemelere tabi değildir. Bunun onları daha az güvenli yapacağını düşünebilirsiniz—ama durum tam tersidir.

CEX'ler tüm kullanıcıları için çok miktarda kripto para tuttukları için hack ve saldırılara karşı öncelikli hedeflerdir.

Öte yandan, DEX'ler müşterileri adına hiçbir token tutmazlar. Sadece kişiden kişiye işlemleri kolaylaştırırlar, kripto para birimlerini bir kullanıcıdan diğerine aktarırlar, bu da onları hacker'ların hedefi olmaktan daha az muhtemel kılar.

Aracı Kurumlar Yok ve Düşük Ücretler

Aracı olmadığı için, DEX'ler CEX'lere kıyasla daha düşük ücretler sunabilir.

Küçük işlemler için bu ücretler önemli değildir, ancak sık sık büyük hacimlerde işlem yapıyorsanız hızla artarlar.

Örneğin, en popüler CEX'lerden biri olan Coinbase, her işlem için %0.5 ücret alır. Alternatif olarak, en çok kullanılan DEX'lerden biri olan Uniswap ise sadece %0.3 ücret keser.

Küresel Erişilebilirlik ve Likidite

Farklı ülkelerin değişik kripto para düzenlemelerine sahip olması nedeniyle, birçok CEX küresel olarak faaliyet gösterememekte, bu da bazı coğrafi bölgelerdeki kullanıcıların hizmetlerine erişememesi anlamına gelmektedir.

Merkezi olmayan borsaların faydalarından bir diğeri, bu tür kısıtlamalara sahip olmamalarıdır. Dünyanın herhangi bir yerindeki herkes, bulundukları konum ne olursa olsun, başka bir kişiyle işlem yapabilir.

Küresel erişilebilirliğin olasılığı likiditeyi artırabilir, piyasaları daha az volatil, daha stabil ve kitlesel ölçekte benimsemesi daha kolay hale getirebilir.

Daha Fazla Kontrol ve Varlıkların Sahipliği

Tüm merkeziyetsiz kripto borsaları, kripto paranızı kendinizin saklamasını gerektirir. Bu, kullanıcıların varlıkları üzerinde tam kontrol sahibi olmaları anlamına gelir çünkü bunlar güvenli bir dijital cüzdanda tutulmaktadır.

Evet, bu özel anahtarlarınızı korumanız gerektiği anlamına gelir. Bununla birlikte, varlıklarınızı merkezi bir borsanın elinden alarak fonlarınızın hacklenip sonsuza kadar kaybolma ihtimalini de azaltır.

Yenilik ve Token Teklifleri

Genellikle, DEX'ler kullanıcılara yeni token'ları ticaret yapma fırsatını ilk sunanlardır. Merkezi borsalar düzenleyici denetimle bağlıdır, bu da yeni token'ların listelenmesinin uzun bir süre alabileceği anlamına gelir.

Merkezi olmayan borsaların büyük avantajlarından bir diğeri, yeni ve yenilikçi projeler için token ticareti yapılabilen pazarlar sunmasıdır. Bu, kullanıcıların nasıl ve nerede yatırım yapacaklarını seçmelerine olanak tanır ve yeni projelerin hedeflerine ulaşmak için ihtiyaç duydukları fonlara erişebilmelerini sağlar.

Düzenleyici Avantajlar

Merkezi borsalar KYC (müşterini tanı) ve AML (kara para aklamayı önleme) standartlarına uymak zorundadır. Bu, kullanıcıların hizmetlerini kullanmaya başlamadan önce detaylı kişisel bilgiler sağlaması gerektiği anlamına gelir.

DEX'ler KYC ve AML gerektirmez, bu da onların kripto para birimi ve merkezi olmayan finansın orijinal amacına sadık kalmasını sağlar. Bu, gizliliğe öncelik veren kullanıcılar için DEX'leri daha çekici hale getirir ve geliştiricilerin piyasa değişikliklerine hızlı bir şekilde uyum sağlamasına olanak tanır.

DEX'lerin Olası Dezavantajları

Likidite eksikliği: Şu anda, DEX'ler CEX'lerden daha az kullanıcıya sahip. Bu nedenle, likidite daha düşük olabilir, bu da daha az alıcı ve satıcının olması anlamına gelebilir ve fiyatlar daha yüksek olabilir. Ancak, Web3 likidite agregasyonu bu sorunla mücadele etmeye yardımcı olacak.

Teknik karmaşıklık: DEX'ler acemiler için yapılmamıştır. Bir DEX'i güvenle kullanabilmek için akıllı sözleşmeler hakkında bilgi sahibi olmanız gerekmektedir.

Dolandırıcılık ve sahtekarlıklar: DEX'ler dolandırıcılık amacıyla kullanılmıştır, bu yüzden fonlarınızı emanet etmeden önce platformları araştırmak önemlidir.

Sonuç

Merkezi olmayan borsaların faydaları açıkça görülmekte ve hala CEX ile DEX arasında kararsızsanız, şu hususları hatırlayın:

Yine de, herhangi bir kripto DEX kullanmadan önce araştırma yapmayı unutmayın. Güvenilir bir platform kullanmazsanız varlıklarınızı riske atıyorsunuz.

Merkezi olmayan kripto borsalarında işlem yapmaya başlamadan önce güvenli bir kripto cüzdanına mı ihtiyacınız var? ZERT'i inceleyin.